Güncelleme Tarihi:
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun yapısında değişiklik yapan, Adalet Bakanı'nın kurul içindeki yetkilerini arttıran tartışmalı yasayı onayladı.
Yasanın onaylanması ile, yarından itibaren yaklaşık bin kişi, otomatik olarak görevden alınmış oldu.
Yasa uyarınca HSYK’nın seçilmiş üyeleri dışında kalan herkes, yani HSYK Genel Sekreteri, genel sekreter yardımcıları, Teftiş Kurulu Başkanı, Teftiş Kurulu başkan yardımcıları, Kurul müfettişleri, tetkik hakimleri ve idari personelin görevleri sona ermiş oldu.
Yasada yer alan bir diğer maddeyle de, benzer şekilde Türkiye Adalet Akademisi Başkanı, Başkan Yardımcıları, Genel Kurul, Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu üyeleri, Genel Sekreter, Eğitim Merkezi Müdürü ve müdür yardımcıları, görevlendirilen hakim ve savcılar ile diğer personelin görevleri de bitti.
YENİ ATAMALARI BAKAN YAPACAK
MESAJLI ONAY
T.C. Anayasası gereği Cumhurbaşkanı'nın, TBMM'de kabul edilen yasalar konusunda üç seçeneği bulunuyor;
* Yasayı onaylayarak, yürürlüğe girmesini sağlamak
* Yasayı yeniden görüşülmek üzere TBMM'ye göndermek
* Yasayı onaylamak, ancak bazı maddelerini Anayasa Mahkemesi'ne göndermek.
KENDİSİ ANAYASA MAHKEMESİ'NE GÖNDERMEDİ AMA...
Cumhurbaşkanı Gül, HSYK yasası konusunda Anayasa'nın kendisine verdiği yetkilerin ilkini kullandı ve yasayı TBMM'den geldiği şekliyle onayladı. Anayasa Mahkemesi'ne ise başvurmadı.
Ancak onay verirken, daha önce yapmadığı birşey yapıp, bir de açıklama yayınladı.
Yasanın Meclis'te görüşülmesi aşamasında Cumhurbaşkanlığı'nda yaptırdığı incelemede, HSYK yasasında 12 maddede 15 Anayasa'ya aykırılık bulunduğunun tespit edildiğini, bu konuda hükümete de gerekli uyarıyı yaptığını belirten Gül, yasada bazı değişikliklerin yapıldığına dikkat çekti. Gül açıklamasında
"Kanunun diğer lehinde ve aleyhinde tartışılan maddelerinin ise Anayasa Mahkemesince değerlendirilmesinin daha doğru olacağını düşünerek yayımlanmasını uygun buldum'' dedi.
ŞİMDİ NE OLACAK?
Gül'ün onayının ardından, tartışmalı HSYK yasası yarın Resmi Gazete'de yayınlanarak, resmen yürürlüğe girecek.
Peki bundan sonra ne olabilir?
Anayasa, ana muhalefet partisine yasa aleyhinde Anayasa Mahkemesi'ne başvurma hakkı veriyor.
CHP'NİN İLK BAŞVURUSU "USÜLDEN" BOZULMUŞTU
Ana muhalefetteki CHP, yasaya TBMM'ye getirildiği andan itibaren karşı çıkıyor. Hatta CHP, daha önce Türkiye'de hiç başvurulmamış bir yol izleyerek, yasa daha TBMM'de kabul edilmeden Anayasa Mahkemesi'ne başvuruda bulunmuştu.
CHP'nin bu başvurudaki temel gerekçesi ise, yasa maddeleri ile HSYK ve Adalet Akademisi bünyesinde çalışan 1000 kişinin görevden alınmasıydı. CHP, Anayasa Mahkemesi daha sonra yasayı bozsa bile, görevden alınan yaklaşık bin kişinin yeniden atanmasının mümkün olmadığını savunmuştu.
Ancak CHP'nin yaptığı bu "HSYK yasası yok hükmünde sayılsın" başvurusu, Anayasa Mahkemesi tarafından hiç bekletilmeden, "usülden" reddedilmişti. CHP'nin başvurusunu üç günde karara bağlayan Anayasa Mahkemesi, "yasa Resmi Gazete'de yayınlanmadığından iptal davası açma süresi başlamamıştır" gerekçesiyle red kararı vermişti.
YARINDAN İTİBAREN 60 GÜN İÇİNDE...
Cumhurbaşkanı Gül'ün onayı ile, CHP için HSYK yasası konusunda yeniden Anayasa Mahkemesi'ne başvurma ihtimali de ortaya çıktı.
Yasa, Resmi Gazete'de yayınlanır yayınlanmaz, CHP yeniden Anayasa Mahkemesi'ne başvurabilecek. Anayasa uyarınca, CHP'nin bu başvuruyu, yasa Resmi Gazete'de yayınlandıktan sonra 60 gün içinde yapması gerekiyor.
HSYK YASASI NE GETİRİYOR?
HSYK yasasına yönelik en büyük eleştiri, kurul başkanı olarak geçen Adalet Bakanı'na çok geniş yeni yetkiler getiriyor olması. Yeni yasada şu unsurlar yer alıyor;
* HSYK Daire Başkanlarını, daireler kendi içlerinde seçiyordu. Şimdi Bakanın seçtiği iki adaydan birini o daire değil HSYK Genel Kurul’u seçecek.
* Adalet Bakanlığı Müsteşarı üç daireden birine başkan olabilecek.
* Adalet Bakanı'nın "HSYK Başkanı" sıfatıyla Teftiş Kurulu üzerindeki yetkileri arttırıldı.
* HSYK'nın dört yıl boyunca yayımladığı tüm genelge ve kararlar, kanunun yürürlüğe girmesiyle birlikte iptal oldu. Yönetmelik çıkarma yetkisi Genel Kurul’dan alınarak Bakan’a verildi. Savcıların adli, hâkimlerin idari görevlerini belirleme ve bu konuda genelge çıkartma yetkisi de Adalet Bakanı’na geçti.
* Adalet Bakanı'nın, HSYK'yı oluşturan üç dairenin işleyişi hakkındaki yetkileri de arttırıldı.
* Türkiye Adalet Akademisi’nin yapısı da kökten değiştirildi. Eğitimler konusunda esas belirleyici Adalet Bakanı haline geldi.